10 tips om veilig en leuk te rotsklimmen met jonge kinderen
Rotsklimmen is een heerlijke sport om met de familie te doen. Ouders die zelf klimmen zullen natuurlijk graag hun kinderen meenemen in de sport die ze zelf zo leuk vinden. Maar let op: klimmen is voor kinderen nét wat anders dan voor volwassenen. Gelukkig vinden alle kinderen klimmen eigenlijk wel leuk en ze zijn er vaak van nature ook erg goed in. Om het voor zowel kind als ouder leuk te maken en te houden schreef ik daar een paar aandachtspunten op voor als je met kinderen gaat klimmen. Zo leuk dat je kinderen zelf komen vragen “of er snel weer geklommen kan worden”!
Rotsklimmen is een geweldige sport voor kinderen
Klimmen is een absoluut geweldige sport voor kinderen. Het leert kinderen om probleemoplossend na te denken en om goede keuzes te maken. Ook worden communicatieskills getraind en leert de klimsport je om op een ander te vertrouwen. Tel daarbij het mentale aspect op waarbij je je grenzen leert kennen en verlegen en je hebt een sport waar kinderen (en volwassenen) erg veel van leren.
Vanaf welke leeftijd kunnen kinderen klimmen
Zoals met veel sporten is er geen harde leeftijdsgrens om met kinderen te gaan klimmen. Klimverenigingen houden meestal 7 of 8 jaar aan om kinderen zelfstandig, onder toeziend oog van de instructeur, te leren zekeren. Maar zelf omhoog klimmen kan natuurlijk veel eerder. Hierbij speelt de motoriek en de aandachtsspanne van het kind een veel grotere rol. En voor dat laatste geldt, als een kind klimmen leuk vindt, dan kan men al heel vroeg, rond 3-4 jaar, gaan klauteren en klimmen. Het belangrijkste is, dat kinderen het naar hun zin hebben.
1. Absolute noodzaak: Leer veilig te zekeren
De eerste stap, en meteen van enorm belang, is het veilig kunnen zekeren. Als jij als volwassene niet veilig kunt zekeren (en gezekerd worden, want jonge kinderen kunnen geen volwassene zekeren) dan houdt het hele verhaal eigenlijk meteen op. De enige manier om veilig te rotsklimmen zonder zelf te kunnen zekeren is met een berggids of gediplomeerde kliminstructeur. Je kunt veilig leren zekeren en voorklimmen in klimhallen en bij klimverenigingen. Het is allemaal geen rocket science maar het is wel belangrijk om goed te kunnen én om de gevaren goed in te kunnen schatten.
2. Zorg dat het onmogelijk is om fouten te maken
Het spreekt voor zich dat je jonge kinderen laat naklimmen, waarschijnlijk in een toprope setting. Een goede toprope is er één waarbij kinderen geen fouten kunnen maken, dus geen toprope door een karabiner die opengeschroefd kan worden. Haal het touw door de ring of maillon-rapide heen. Zo voorkom je dat kinderen per ongeluk ongezekerd raken.
3. Ga ook eens boulderen (op kindveilige blokken)
Er is nog een oplossing om veilig te kunnen sportklimmen als je geen touwtechnieken en zekertechnieken beheerst: boulderen. Lekker klimmen en klauteren op niet al te hoge rotsblokken. Neem, als je dit gaat doen, wel altijd een crashpad (een speciale valmat) mee. In veel bouldergebieden kun je deze huren. Kies hierbij ook voor veilige boulders. Dit zijn boulders die niet te hoog zijn, zodat je je kinderen altijd veilig kunt spotten. Zorg er daarnaast voor dat de boulders eenvoudig en veilig af te klimmen zijn.
4. Welk klimmateriaal hebben kinderen nodig
- Gordel: natuurlijk hebben kinderen een gordel nodig. De allerkleinste kinderen hebben daarnaast een integraalgordel nodig. Dit is een gordel die ook over de schouders loopt. Oudere kinderen hebben genoeg aan een heupgordel. Vuistregel om te bepalen welke gordel je kind nodig heeft: als een voldoende strak zittende heupgordel over de heupen naar beneden getrokken kan worden, dan heeft je kind nog een integraalgordel nodig.
- Helm: ook bij compleet veilige sportklimgebieden, waar je zo goed als geen kans hebt op steenslag, is het van belang dat kinderen een helm dragen. Bij een ongecontroleerde val beschermt een helm tegen hoofdletsel.
- Klimschoenen: voor een eerste keer klimmen hebben kinderen echt geen klimschoentjes nodig. En als je naar een rots gaat waar dit wél echt nodig is, dan is de rots waarschijnlijk te moeilijk. Maar als kinderen klimmen echt leuk vinden en je gaat naar steeds pittigere rotsen, dan zijn klimschoentjes een goede investering. En bedenk: klimschoentjes hoeven echt niet absurd strak te zitten.
5. Zoek een veilige rots op
Na het goed kunnen zekeren is het zoeken van een veilige rots van groot belang. Een veilige rots houdt verschillende dingen in. Zo moet de omgeving van de rots veilig zijn. Dat wil zeggen het pad naar de rots toe, maar ook de hellingen om en nabij de rots zodat de kinderen ook daar lekker kunnen spelen. En last but not least, de hellingen boven de rots moeten steenslag veilig zijn. Je wilt niet dat je kinderen door vallende stenen geraakt kunnen worden. Vaak staat in topo’s aangegeven of een rots veilig is voor kinderen. Maar eigen inzicht is hierbij natuurlijk ook altijd van enorm belang. Daarna wil je natuurlijk dat de routes ook echt kindvriendelijk zijn. Dat wil zeggen: een goede rots waar grepen en treden niet uitbreken, maar waarin het touwverloop ook prettig is. Daarbij let je erop dat als kinderen vallen, ze niet alle kanten op slingeren.
6. Oefen het abseilen en zorg ervoor dat je ook naar beneden kunt lopen
Het klimmen gaat geweldig en voordat je het weet zit die kleine bovenin. En dan… Dan moeten ze opeens naar beneden. Dat is een heel ander verhaal. Door het lichte gewicht van kinderen en de vaak weinig steile kinderrotsen is abseilen soms best een dingetje. Zeker als je dit niet van tevoren geoefend hebt! Zorg er dus altijd voor dat kinderen weten hoe het laten zakken in een touw werkt. Oefen deze laag bij de grond en steeds een stukje hoger. Als je hiermee wacht tot kinderen helemaal bovenin zitten, dan kan dat grote paniek tot gevolg hebben.
Bij de eerste keren rotsklimmen met erg jonge en lichte kinderen zou ik absoluut rotsklimroutes aanraden waar de kinderen van boven veilig naar beneden kunnen wandelen. Dat laat je kinderen natuurlijk niet alleen doen, maar samen met een volwassene. Het voordeel van deze rotsen is ook dat het aanleggen van een toprope heel eenvoudig is en snel gaat.
7. Begin klein, laag en zeer eenvoudig
Kies voor lage en kleine rotsen met grote grepen en prima tredes. Het klimmen moet leuk en speels zijn. Het zoeken naar uitdagende bewegingen en moeilijke ‘problemen’, dat is voor een later moment en daar is nog meer dan genoeg tijd voor. Zorg er ook voor dat je altijd heel duidelijk zicht hebt op wat de kinderen doen. Een rots waar je veilig dichtbij de kinderen kunt blijven is zeker met de allerjongsten heel erg prettig.
8. Stel je verwachtingen bij, en dan nog een beetje
Wat denk je te gaan klimmen? Stel die verwachting naar beneden. Heb je dat gedaan? Doet dat dan nog een kleer! Want alle kleine kinderen zijn klimwondertjes als je de ouders hoort praten. Want er wordt in keukenkastjes, in bomen en in speeltuinen geklommen dat het een lieve lust is. Maar eenmaal aan een touw en met een flinke rots boven hun hoofd is het toch net wat anders. Het zal niet de eerste keer zijn dat kinderen verstijven van de angst. Dat is niet erg! Push niet! De eerste keer klimmen kan zo maar op twee meter boven de grond eindigen. De eerste paar keer klimmen gaat het vooral om vertrouwd raken met het materiaal, het zekeren en de setting. Als je dan gaat pushen dan werkt dat waarschijnlijk averechts.
9. Hou het speels en leuk! Wees positief!
Het uitklimmen van een route is absoluut niet de maatstaf voor een geslaagde klimdag. Als de kinderen alleen maar een paar meter willen klimmen om daarna in het touw te schommelen, laat ze dan schommelen! Dat is juist een geweldige oefening om vertrouwen te krijgen in het klimmateriaal.
Blijf altijd positief en ondersteunend. Moedig kinderen aan om te klimmen, maar push ze niet voorbij hun comfortzone. Laat ze zelf bepalen waar ze zich prettig bij voelen. Sportklimmen is voor het plezier, daar horen geen angst, boosheid of tranen bij!
10. Bedenk: Het gaat niet om het klimmen
Jonge kinderen staan anders in het leven dan volwassenen. Voor jonge kinderen is klimmen veel meer dan alleen die rots op klimmen. Het is een heel avontuur in de natuur waar het klimmen maar een klein onderdeel van is. Volwassenen kunnen hier vaak nog veel van leren, maar dat terzijde. Als kinderen na een route liever steentjes op elkaar gaan stapelen, dennenappels gaan zoeken, een hut willen bouwen of gaan spelen in een stromend beekje, dat is compleet normaal. Dat hoort allemaal bij bergsport, en hoe leuker kinderen dat allemaal vinden hoe meer kans dat ze klimmen ook steeds leuker gaan vinden. En mochten ze klimmen niets vinden? Dan is dat ook geen probleem natuurlijk, er is nog zoveel moois te doen in de bergen.