Stel je eens voor. Een prachtige kraakheldere winterdag. De besneeuwde bergtoppen contrasteren schitterend met de blauwe lucht. Hier en daar hoor je het kwetteren van een vogel en het ruisen van de bladeren in de wind. Je voelt je levendig en…je voelt de kou! Het is lastig genieten van al het moois dat de bergen te bieden hebben als je aandacht tegelijkertijd wordt getrokken naar de koude wind die om je heen snijdt. Want ja, ontspannen genieten begint bij een warm lichaam.
Dat warme lichaam bereik je door je bloedsomloop goed op gang te houden. Door te bewegen dus of door je warm aan te kleden. Even een korte biologieles: Je lichaam is gebouwd om te overleven. Op het moment dat de omgevingstemperatuur afkoelt concentreert de bloedsomloop zich voornamelijk op je romp en hoofd. Daar zitten de belangrijkste organen zoals je hart, longen en hersenen. De kleine bloedvaten en de kleinste haarvaatjes krijgen minder aandacht van je bloedsomloop. Kou ervaar je dus het eerst in je handen en voeten en trekt vandaaruit onaangenaam door naar de rest van je lichaam. Je handen en voeten warm houden is dus niet alleen een kwestie van een paar dikke handschoenen en sokken aantrekken, maar begint al bij het warmhouden van je romp en hoofd.
Okay, de oorzaak van het afkoelen van je lichaam is je nu helemaal duidelijk. Maar je leest dit artikel natuurlijk omdat je op zoek bent naar een oplossing. Dus hier komen ze: 6 tips voor heerlijk warme bergwandelingen!
Normaal gesproken is het handig als jij in de meeste situaties je hoofd koel houdt, maar in dit geval is het zaak je hoofd warm te houden. Maar liefst 10% van je lichaamswarmte verlies je via je hoofd. Trek dus een dikke muts tot over je oren en vergeet ook niet een sjaal om te slaan. Wol is een fantastische keuze, want het houdt warmte goed vast en voert vocht uitstekend af. Voelt wol kriebelig aan op je huid? Kies dan voor cashmere wol (helaas wel wat duurder) of kies voor een wol/acryl mix (vaak wat voordeliger).
Iedereen die regelmatig de bergen instapt is vast bekend met het 3-lagensysteem, waarbij elke laag zijn eigen functie heeft. Daarnaast zorgen drie lagen kleding er niet alleen voor dat je tijdens het wandelen wat aan of uit kunt trekken, maar ze zorgen ook voor lucht rondom je lichaam. Deze luchtlaag is belangrijk om het zweet zo snel mogelijk in af te voeren en te laten verdampen. Vocht kan namelijk bevriezen, en dan krijg je het pas echt koud.
Zorg niet alleen voor luchtigheid in je kleding maar ook rondom je handen en voeten. Het is verleidelijk om je voeten in dikke sokken te hullen en je veters strak aan te trekken. Maar daarmee knel je je bloedsomloop een beetje af en heeft het zweet geen plek om van je huid afgevoerd te worden. Het gevolg: onaangename zweetvoeten die vervolgens heel snel kunnen afkoelen. Kies dus liever voor iets ruimere schoenen en draag sokken die niet te strak zitten. Mocht dat niet voldoende zijn dan kun je moeder natuur een handje hebben met deze life hack: verwarmde sokken. Laat je niet afschrikken doordat je denkt dat de bediening ingewikkeld is of doordat je denkt dat je continue batterijen moet vervangen. Verwarmde sokken zijn zo ontwikkeld dat ze slechts 1 bedieningsknop hebben, waarmee je de sok aan of uit kunt zetten en de warmtestand (meestal 3 standen) aan kunt passen. Aan de bovenkant van de sok zit een dunne oplaadbare batterij die je niet voelt tijdens het wandelen, deze batterij is meestal goed voor zo’n 2 tot 8 uur warme voeten. Zeker tijdens extreem koude dagen of hoog in de bergen, is een verwarmde sok geen overbodige luxe.
Is het echt guur en koud buiten dan is het een goed idee om ook even extra aandacht aan je gezicht te geven. Een gewone dagcrème kan bevriezen, want daar zit vaak veel vocht in. Draag dus een vette gezichtscrème, dat kan overigens ook gewoon vaseline zijn. Zo voorkom je niet alleen dat je huid bevriest, maar zorg je er ook voor dat je huid goed beschermt blijft tegen uitdroging. En vergis je niet in de kracht van de zon boven op de berg, ook al voelt het koel aan, je kunt juist heel snel verbranden. Smeer je gezicht en lippen dus in met een goede zonnebrand met UVA en UVB bescherming, minimaal factor 30.
De eerste plek waar je kou ervaart zijn de uiteinden van je lichaam. Je vingertoppen, vervolgens je vingers en daarna de rest van je handen, brrr. Dat wil je het liefste voorkomen. Let bij het kiezen van handschoenen erop dat ze altijd bestaan uit minstens 2 lagen. Een binnenlaag die het zweet naar buiten toe transporteert en een buitenlaag die goed beschermt tegen wind en vocht. Ook bij handschoenen kun je kiezen voor een elektrische variant. Afhankelijk van de omgevingstemperatuur en de warmtestand die je gebruikt zorgen verwarmde handschoenen voor 2 tot 8 uur warme handen.
Tijdens een pittige bergwandeling worden je spieren flink aan het werk gezet. Hoe meer spieren je gebruikt, hoe krachtiger je verbranding, hoe meer warmte er vrij komt. Na een steil pad van 10 minuten is je bloedsomloop ook nog eens flink op gang gekomen, de warmte wordt dus goed verspreid in je lichaam. Maar ojee, er komt altijd een moment dat je even uit wilt rusten. En daar ligt het gevaar van afkoeling en bij veel zweten soms zelfs het gevaar van onderkoeling op de loer. Wat je ertegen kunt doen?
Doe het 5 minuten voordat je pauze neemt even wat rustiger aan, zodat je minder zweet en het bestaande vocht de tijd heeft om te verdampen. Heb je gedacht aan het 3-lagensysteem voor je bovenlichaam? Voor je benen geldt een 2-lagen principe: draag altijd een comfortabele, elastische thermobroek onder je gewone broek. Deze houdt je lekker warm, zorgt voor een extra luchtlaag en helpt mee het vocht af te voeren.
De voorbereiding aan een goede wandeling begint niet op het moment dat je de deur uit gaat. Ben je van plan een intensieve urenlange wandeling te maken, zorg dan dat je de avond tevoren op tijd naar bed gaat (een moe lichaam koelt sneller af), liefst geen alcohol drinkt en een eiwitrijke maaltijd tot je hebt genomen.
In de ochtend is een chocolade croissantje heel verleidelijk maar kies vooral ook voor langzame koolhydraten, zoals volkorenbrood, havermout pap en banaan. Vergeet daarnaast niet extra veel water te drinken, een goed gehydrateerd lichaam is beter in staat alle lichaamsprocessen optimaal uit te voeren en jouw interne verbrandingskacheltje goed op gang te houden.
Dit artikel is geschreven door de experts van HeatPerformance®, specialisten in verwarmde handschoenen, sokken en kleding. Heb jij snel last van de kou, niet alleen tijdens extreem lage temperaturen? Op HeatPerformance.nl vind je veel informatie over koude handen en voeten, want de oorzaken ervan kunnen zijn en wat je ertegen kunt doen.