Je maakt wel eens bergwandelingen die je niet alleen verbazen vanwege de natuurpracht of de geweldige uitzichten als je eenmaal boven bent. Van die wandelingen over fraaie, maar toch uitdagende wandelpaden die dan ook nog eens een hele interessante geschiedenis hebben, als je langs ruïnes of over oude slagvelden blijkt te lopen. Dat zijn alle ingrediënten die je krijgt als je een wandeling op en over de Sabotin in Slovenië maakt!
De Sabotin, of Sabotino in het Italiaans, ligt in het westen van Slovenië en (letterlijk) op de grens met Italië in de Goriška Brda-regio. Hij is één van de laatste uitlopers van de Julische Alpen, voordat het landschap overgaat in het laagland van de Sloveense Karst, de vallei van Vipava en het laagland van Friuli in Italië. Met zijn 609 meter hoogte is de Sabotin dan ook bepaald geen reus, maar toch ook zeker geen dwerg. Aan de voet van de berg slingert de smaragdgroene Soça-rivier door het dal; een attractie an sich. Maar de Sabotin heeft nog veel meer in petto: het is namelijk óók nog een slagveld uit de Eerste Wereldoorlog. Én je vindt er op de uiterste punt van de berg een eeuwenoude kerkruïne. Genoeg ingrediënten voor een hele bijzondere bergwandeling!
In het dorpje Solkan, aan de ‘overkant’ van de Soça, zijn er genoeg parkeerplaatsen. Vervolgens begin je je wandeling, en steek je de Soça over, zodat de rivier aan je rechterhand ligt. Je hebt hier een mooi uitzicht op de Solkanbrug, de grootste stenen boogbrug ter wereld en de Soçarivier waar deze overheen ligt. Het eerste gedeelte gaat over een fiets- annex wandelpad, totdat je voorbij de bocht van de rivier het pad (gemarkeerd met een rode en witte cirkel) ziet dat de berg op leidt.
Het begin van de wandeling omhoor gaat over een goed begaanbaar kiezelpad door een dicht bos, maar na verloop van tijd gaat dit over in een steeds opener uitzicht op de Soça-vallei en het dorp Sveta Gora, op het bergplateau aan de overkant van de rivier. Naarmate het uitzicht opener wordt, wordt het pad ook rotsachtiger en minder goed begaanbaar. Hier en daar zijn het grote stappen omhoog die je moet maken en hier en daar zijn het steile hellingen die je moet beklimmen (dan zijn er ook handrailingen of traptreden aanwezig). Maar neem hier ook je tijd om even rustig te zitten en van deze uitzichten te genieten!
De Sabotin begon de eerste wereldoorlog als onderdeel van het Oostenrijk-Hongaars Keizerrijk, maar werd in 1916 bestormd en veroverd door de Italianen tijdens de Zesde slag van de Isonzo. Net onder de top vind je daar de eerste overblijfselen van terug: in de berg uitgehakte grotten waar de soldaten sliepen en leefden en een (nagemaakt) liftsysteem om granaten en ander oorlogstuig naar de top te hijsen. Het laatste stuk van je bergwandeling gaat ook door deze grotten (over een flink steile trap) en leidt je naar het restaurant annex museum annex bezoekerscentrum. Voor de echte top moet je overigens nog even wat verder klimmen! Maar ga voor nu even rustig zitten op het terras of bezoek het loopgravenstelstel met geweldig uitzicht over het noorden van Italië. Of bezoek met een gids de (afgesloten) grotten.
Deze wandeling vervolg je over de rug van de Sabotin en in de richting van de ruïne van de kerk van St. Valentijn, over de Sloveens-Italiaanse grens. Hier heb je een panoramisch zicht over de hele omgeving, van de Julische Alpen in het noorden tot de monding van de Adriatische kust in het westen en zuiden. Onderweg kom je ook hier nog restanten van het slagveld uit de Eerste Wereldoorlog tegen, met ingestorte of overwoekerde bunkers die het landschap ‘sieren’.
Het eindpunt van je wandeling over de bergkam is een eeuwenoude kerkruïne. Tijdens de gevechten in de Eerste Wereldoorlog is dit pelgrimskerkje niet aan verwoesting ontkomen en nu staat het als een stille getuige te waken op de punt van de Sabotin. Vanaf hier daal je ook weer af richting Solkan. Deze route is, net zoals de heenweg, bezaaid met grote rotsblokken. Dit pad is alleen nét iets steiler en voert je door het bos totaan de grote weg en de autobrug over de Soça-rivier.
Dan is er in Solkan overigens ook nog genoeg te doen voor de actieve bergsporter. Bij het Soça Fun park kun je ziplinen en door boomtoppen klimmen. En over de Soca is het ook goed raften!