Waarom het bouwen van dijkjes in rivieren geen goed idee is!

Wij Nederlanders zijn goed in het bouwen van dijken. Het is zo’n beetje onze nationale trots en lijkt in onze genen te zitten. Want kijk eens bij elke Franse camping of zwemstrandje naast een rivier en je ziet blonde koppies een dijk bouwen. Een leuk, leerzaam en onschuldig tijdverdrijf voor kinderen (en stiekem ook hun vaders), toch? De werkelijkheid is echters anders. Deze dijken zijn een kleine ramp voor het lokale ecosysteem. In deze blog leg ik je uit waarom.

Leven onder de stenen

Als je het compleet heldere water ziet stromen zou je het misschien niet denken, maar onder bijna elke steen in een rivier zit leven. Daar leven allerlei diertjes, zoals larven, wormpjes of insecten. Deze dieren zijn zeer belangrijk voor het ecosysteem van rivieren en zorgen voor voedsel voor vissen en daarmee weer voor vogels en andere dieren. Kortom, de eerste stap van de voedselketen ligt onder die stenen. Bij elke steen die je dus oppakt of verplaatst komen deze diertjes open en bloot te liggen, dat doet ze geen goed!

Door dijkjes gaat de temperatuur omhoog

Een tweede reden is de temperatuur. Als jij een dam maakt zal het water achter deze dam minder snel gaan stromen. Hierdoor zal het water opwarmen en omdat er weinig zuurstofmakende planten groeien in snelstromende rivieren zal de hoeveelheid zuurstof omlaag gaan. Dit maakt de overlevingskans voor dieren veel lager.

De levenscyclus van dieren wordt moeilijker

Door het bouwen van dammen kunnen ook dieren zich niet meer vrij bewegen in het water. Hierdoor kunnen ze hun levenscyclus niet afmaken. Je kunt je voorstellen dat dit erg schadelijk kan zijn voor bepaalde dieren. Denk hierbij aan forellen die in de herfst in rivieren omhoogklimmen om zich voor te planten. Hoe meer obstakels zij tegenkomen, hoe kleiner de kans op een goede reproductie. Bedenk ook dat forellen zwemmen op veel meer plaatsen dan dat jij zou verwachten, dus in zelfs de meest kleine en ondiepe riviertjes kan dit problemen oplveren.

In tijden van klimaatopwarming is dit nog ernstiger

In grote delen van Europa hebben riviertjes het momenteel al erg zwaar. De temperatuur loopt al op, wat het leven van veel dieren moeilijker maakt. Tegelijkertijd zijn veel vissen en andere waterdieren perfect aangepast aan koud water. Het steeds warmere water stelt deze dieren daarom voor uitdagingen. Daarnaast liggen veel rivieren steeds droger, waardoor het bouwen van dammetjes dan net een extra moeilijkheid is die veel dieren fataal kan worden.

Dus: bouw geen dijkjes meer in rivieren

De simpelste oplossing: bouw geen dijkjes meer in riviertjes. Maar als je je toch niet in kunt houden, en dat begrijpen wij eigenlijk volkomen, hou het dan bij kleine dammetjes waar het water vrij doorheen kan stromen. Maar nog belangrijker: breek je dam als je klaar bent met spelen ook weer af!