Is het toegestaan om een tent op te zetten in de bergen? Mag je overal gewoon overnachten in een kampeerbus? Wildkamperen in de Oostenrijkse bergen kan al snel tot een doolhof van wetgeving leiden. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Scandinavië is er in Oostenrijk geen wettelijke basis die kamperen in het wild toestaat. De reguleringen in Oostenrijk zijn eerder restrictief en variëren sterk per deelstaat.
Laten we beginnen met het goede nieuws: Sinds de coronapandemie trekken de bergen steeds meer mensen aan die op zoek zijn naar ontspanning in de natuur. Outdooractiviteiten en bergsport in het algemeen hebben veel positieve aspecten. Echter, deze trend zorgt ook voor extra druk op de Alpen en kan soms buiten de bekende toeristische gebieden problemen veroorzaken. Dit gebeurt bijvoorbeeld op plaatsen waar mensen, gedreven door de drang naar individuele vrijheid, de behoefte hebben om ‘in het wild’ buiten de gevestigde infrastructuur te overnachten.
Hoewel de Oostenrijkse Boswet uit 1975 (een federale wet) het recht op vrije toegang tot bossen in het hele land waarborgt, is “kamperen bij duisternis, het opzetten van tenten…” uitdrukkelijk uitgesloten. Dit betekent dat kamperen in het bos in heel Oostenrijk illegaal is, tenzij de eigenaar van het terrein uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven.
“Er zijn verschillende wettelijke voorschriften voor gebieden boven de boomgrens, afhankelijk van de deelstaat”, aldus Liliana Dagostin, hoofd van de afdeling Ruimtelijke Ordening en Natuurbescherming bij de Oostenrijkse Alpenvereniging. In Karinthië, Neder-Oostenrijk en Tirol is wildkamperen buiten campingterreinen niet toegestaan en kan het leiden tot hoge boetes bij overtreding. In Opper-Oostenrijk, Salzburg, Stiermarken en Vorarlberg is er geen specifiek landelijk verbod op wildkamperen, maar gemeenten kunnen beperkingen opleggen. Het is daarom raadzaam om vooraf duidelijkheid te krijgen. Als de geplande overnachtingsplekken zich in beschermde gebieden bevinden, zal de droom van een nacht onder de blote hemel ook in deze deelstaten vervagen.
“Het berggebied is een ecologisch gevoelig gebied met verschillende belangen op het gebied van gebruik. Dat is de reden voor de eerder restrictieve regelgeving in Oostenrijk”, legt Liliana Dagostin uit. Het goede nieuws is dat Oostenrijk een dicht netwerk van berghutten heeft. Hoewel het onderhoud hiervan aanzienlijke kosten met zich meebrengt voor de Alpenvereniging, kunnen bergsporters er echter tegen lage kosten en volkomen legaal gebruik van maken.
Als men echter gedwongen is om buiten te overnachten vanwege een blessure of plotselinge weersverandering, zijn er geen negatieve gevolgen te verwachten. Ongeplande alpiene noodovernachtingen (bivak) zijn in heel Oostenrijk toegestaan. Uiteraard betekent dit wel dat je zorg draagt voor je bivakplek, want achtergelaten afval kan de ecosystemen in de Alpen gevoelig veranderen. Dit geldt ook voor het toilet. Wist je bijvoorbeeld dat zakdoekjes tot wel vijf jaar nodig hebben om te vergaan?
Check hier een gedetailleerd overzicht van de wettelijke voorschriften in de afzonderlijke Oostenrijkse deelstaten.