Tien tips voor het vastleggen van een geweldige sterrenhemel

Het vastleggen van adembenemende foto’s van de sterren en de Melkweg is een fascinerende bezigheid voor zowel professionele fotografen als enthousiaste amateurs. De bergen zijn hier de perfecte plek voor, vanwege de donkere nachten en een overvloed aan mooie contouren om op de foto te zetten. Als je de schoonheid van de nachtelijke hemel wilt vastleggen, dan ben je hier aan het juiste adres. In dit artikel deel ik tien tips om je te helpen bij het maken van verbluffende sterren- en melkwegfoto’s.

1. Zoek een afgelegen en mooie locatie

Kies een afgelegen plek in de bergen met minimale lichtvervuiling. Vermijd dorpen, skigebieden en andere bronnen van kunstmatig licht, zodat je de sterrenhemel in zijn volle glorie kunt vastleggen. Het beste idee is een bivak hoog in de bergen. Kies ook voor een plek waar je mooie contrasten en silhouetten in je foto kwijt kunt. Bergen en bergmeertjes zijn hier perfect voor.

2. Controleer de weersomstandigheden

Houd de weersvoorspellingen in de gaten voordat je op pad gaat. Kies een heldere nacht met weinig bewolking voor de beste resultaten. Ga ook alleen op pad als je geen ‘last’ hebt van een volle maan. Een grote heldere maan aan de hemel zorgt ook voor veel licht en maakt dat de sterren minder goed uitkomen.

3. Gebruik een statief

Een stevig statief is essentieel voor het maken van scherpe en stabiele foto’s tijdens lange belichtingstijden. Je kiest snel voor sluitertijden van tien tot twintig seconden. En soms nog heel veel langer. Zorg ervoor dat je statief stabiel staat op een vlakke ondergrond.

4. Kies voor een goede camera en lens

Het oog van de fotograaf is belangrijker dan het gebruikte materiaal. Dat is in 9 van de 10 gevallen waar. Echter, bij nachtfoto’s vragen we heel veel van ons materiaal. Een goede (groothoek) lens met een vast brandpunt en een groot diafragma (klein f-getal) en een goede (full-frame) camera maken het werk heel veel makkelijker. Slechtere camera’s hebben snel problemen met ruis en mindere lenzen zorgen voor rare artifacts bij lange sluitertijden. Kortom, de kans om goede sterrenhemels te schieten met je telefoon is niet groot.

5. Gebruik een groothoeklens

Een groothoeklens is ideaal voor het vastleggen van een groot deel van de sterrenhemel. Het helpt je ook om het omliggende berglandschap op te nemen, wat je foto’s een extra dimensie geeft. Zelf schiet ik veel met een 14 mm en en 24 mm (op full-frame) lens.

6. Stel handmatig scherp

Schakel over naar handmatige scherpstelling, omdat het voor je camera moeilijk kan zijn om 's nachts automatisch scherp te stellen. Stel scherp op een heldere ster of gebruik de oneindigheidsmarkering op je lens of in je camera. Controleer na een foto direct of het perfect scherp is. Als je op tijd op je stek bent aangekomen, dan kun je je scherpstellingen ook uitproberen als het nog licht is.

7. Experimenteer met de instellingen

Speel met de instellingen van je camera om de beste resultaten te bereiken.

• Kies een zo laag mogelijke ISO-waarde waarbij de foto’s nog goed belicht zijn. De kwaliteit van de ruis is afhankelijk van het cameramodel. Sommige camera’s kunnen zonder problemen een ISO van 6400 (soms zelfs veel meer) aan terwijl andere al lelijk worden boven de 800.
• Experimenteer ook met verschillende diafragma-openingen. Hoe lager het f-getal hoe meer licht er op je sensor komt.
• Kies voor een sluitertijd van ongeveer 10 seconden om mee te beginnen. Vanaf 20 seconden begin je sterrenstrepen te zien in plaats van puntjes. Al wil je juist meer van die strepen zien dan kun je ook de camera heel lang open laten staan.

Kortom: experimenteer. Als je dat moeilijk vindt begin dan met de volgende instellingen:

• 10” sluitertijd
• f 1.8 (of anders laagst mogelijk diafragma)
• ISO 800
  Als de foto te donker is, verhoog dan de ISO of de sluitertijd. Vind je de foto te licht, kies dan een hogere diafragma of lagere ISO.

8. Gebruik een afstandbediening of de zelfontspanner

Om trillingen te voorkomen, gebruik je een draadontspanner of afstandsbediening als je bulb-instelling wilt gebruiken. Of kies voor de twee seconden zelfontspanner van je camera om foto’s te maken te activeren, als je onder de 30 seconden sluitertijd blijft en deze voor de foto instelt. Dit voorkomt bewegingsonscherpte in je foto’s. Bij steeds meer camera’s kun je je telefoon gebruiken als afstandsbediening. Ideaal: soms kun je dan meteen je foto’s zien.

9. Gebruik eigen licht

Voeg wat creativiteit toe aan je foto’s door het berglandschap of objecten in de voorgrond in het licht te zetten. Een verlichte tent is altijd een succesnummer. Net als een model, een berghut of iets anders. Let andersom ook op dat een eigen hoofdlamp niet per ongeluk iets verlicht.

10. Bewerk je foto’s na afloop

Nabewerking is een belangrijk onderdeel van het creëren van prachtige sterren- en melkwegfoto’s. Sowieso moet je aan ruisonderdrukking doen, en soms kun je veel extra sterren tevoorschijn laten komen door met de clarity te spelen. De nieuwe AI-denoise functie van lightroom is heel erg goed voor nachtfoto’s.

Het maken van sterren- en melkwegfoto’s vergt geduld en oefening. Neem de tijd om te experimenteren, leer van je fouten en geniet van het proces. Het vastleggen van de majestueuze schoonheid van de sterrenhemel in combinatie met de bergachtige omgeving kan een onvergetelijke ervaring zijn.