Kun je water uit bergbeekjes of bergmeertjes drinken?

Water drinken is heel belangrijk in de bergen. Door de inspanning, en door de droge lucht verlies je razendsnel vocht. Het probleem is tegelijkertijd dat water zwaar is, dus als je lang (zelfs meerdere dagen) de bergen in trekt kun je niet genoeg water meenemen. Maar hoe kom je aan water als je niet in een berghut stopt? Dat kan soms ingewikkeld zijn. In deze blog geven we je de sleutels om niet zonder water te komen zitten. Want zorgen voor voldoende water is een fundamentele uitdaging als je sporten in de bergen!

Let op: Deze tips gelden voor beekjes en rivieren in Europa. In Zuid Amerika, Afrika en Azië is het gevaar op verontreinigd bergwater, met bacteriën en virussen waar wij niet aan gewend zijn groter. Daar is het aan te raden water (ook juist kraanwater) altijd te filteren.

Water vinden is van levensbelang

Als je langere perioden de bergen in gaat en gaat bivakkeren dan is het zoeken van water even belangrijk als het zoeken naar een bivakplaats. Nog belangrijker dan het vinden van een waterbron is kunnen inschatten of het water ook daadwerkelijk drinkbaar is. Het drinken van vervuild water is namelijk zeer gevaarlijk: virussen, bacteriën en vergiftiging liggen op de loer. Daarom is het van belang de benodigde middelen bij je te hebben om het water te behandelen en te zuiveren. Maar eerst geef ik je tips waarmee je vers water kunt vinden en hoe je in kunt schatten of dit ook echt drinkbaar is.

Zoek op de kaart op waar mogelijke bronnen zijn (en verifieer dit!)

Natuurlijk is deze kwestie meer of minder afhankelijk van de omgeving waar je doorheen trekt. In een woestijn is dit echt een kwestie van leven of dood. Andere omgevingen, zoals bergen, bieden veel mogelijkheden tot het vinden van water. Hoewel sommige bergmassieven droger zijn dan andere, zijn er meestal wel bronnen en beekjes te vinden zodra je hoger de hellingen op gaat. Probeer echter te achterhalen of de bronnen en zelfs de beken in de zomer nog stromen. Ze kunnen ook op de kaart staan maar droog zijn.

Kun je water uit bergbeekjes drinken?

Op deze vraag is geen eenvoudig antwoord te geven. Ten eerste: Als je echt dorst hebt en in een moeilijke situatie verkeert, drink dan. Op hoogte zijn bergbeekjes in Europa vaak veilig. Als je boven berghutten, herdershuisjes, boerderijen en schaapskuddes bent, dan kun je er vanuit gaan dat water relatief veilig is. Zeker ben je echter nooit. Je hebt in beekjes altijd de kans dat er dode dieren in het water liggen, bijvoorbeeld. Ben je boven de berghutten en boerderijen uitgeklommen, gebruik dan water wat hard en snel stroomt en vul je waterflessen zeker niet met stilstaand water. Het allermooiste zijn echte bronnen op hoogte, waar het water uit de rots of zand komt. DIt is vaak veilig water, maar deze zijn lang niet altijd voorhanden. Én lastig te herkennen.

Bedenk altijd wat er hoger op de berg gebeurt en of en hoe dit het water zou kunnen vervuilen!

Kun je water uit bergmeertjes drinken?

Water uit bergmeertjes moet je zien als stilstaand water. Dit water is riskanter dan het stromende water uit riviertjes. Alleen op zeer grote hoogte is dit weinig riskant. Veel dieren gebruiken dit soort meertjes ook als drinkplaats, wat voor vervuiling kan zorgen. Wees dus in het algemeen dus voorzichtiger met water uit bergmeertjes!

Water in dorpjes of berghutten: “niet drinkbaar” betekent ‘niet gecontroleerd’

Soms zie je op fonteinen in dorpjes, of bij de kranen van berghutten het bordje “Geen drinkwater” of iets in die trant. Dit betekent niet dat het water niet veilig is. Het enige wat dit bordje betekent is dat het water niet gecontroleerd is. Of dit water veilig te drinken is, is je eigen inschatting. Vraag aan locals of aan een huttenwaard waar het water vandaan komt en dan kun je zelf een goede keuze maken.

Water drinken in de bergen: er zijn geen garanties

Alhoewel ik persoonlijk zonder problemen het water op grotere hoogte drink, is het lastig om een garantie te geven. Want het water wordt simpelweg niet gecontroleerd.

Zo zorg je ervoor dat je onbetrouwbaar water toch kunt drinken

Lager op de berg, in vlaktes of bossen, is het direct consumeren van rivier- en beekwater gevaarlijker. In dat geval is het verstandig om als je van plan bent om langdurig op plekken te verblijven waar je niet zeker weet of je betrouwbare waterbronnen zult vinden, waterzuiveringsmiddelen bij je te hebben. Er zijn verschillende oplossingen om onbetrouwbaar water tóch te kunnen drinken. Dit zijn de juiste methoden om water te zuiveren:

Tabletten

Kom je slechts sporadisch in aanraking met vervuild water dan is de meest klassieke oplossing: tabletten zoals Micropur of Aquatabs. Deze kleine tabletten zuiveren het water in 15 tot 30 minuten. Hun actieve processen, gebaseerd op zilverionen en chloor, doden eventueel aanwezige bacteriën en virussen. Ze zijn erg licht en gemakkelijk te dragen, maar ze geven het water wel een lichte “bleekachtige” smaak. Houd ook rekening met deze wat langere wachttijd. Ook is het drinken van chemisch gereinigd water voor een langere periode niet aan te raden. Verder filter je niets uit het water. Met andere woorden: troebel water blijft troebel.

Koken

Als het kan, is het zeer effectief om het water te koken. Dit elimineert bacteriën en virussen en maakt het water drinkbaar, zonder het van smaak te veranderen. Je moet het minstens één minuut laten koken om er zeker van te zijn dat je alle bacteriën en virussen doodt. Het enige nadeel aan het koken van water is dat je (veel) meer gas nodig hebt. Ook met koken, filter je niets uit het water.

Waterfilters

Als je lange periode de wildernis in gaat is het gebruik van een waterfilter het meest aan te raden. Waterfilters filteren alle bacteriën en (afhankelijk van het model) een groot deel van de virussen uit het water. Er bestaan tegenwoordig verschillende types filters. Van drinkflessen met een ingebouwde filter (handig voor dagtochten) tot pompjes waar je snel een watervoorraad voor een dag mee kunt oppompen. Welk model voor jou het beste is, hangt af van het type gebruik.