Veel sneeuw zorgt voor uitstekende uitgangspositie Alpengletsjers

De laatste jaren lazen we veelvuldig berichten over het snelle smelten van de gletsjers in de Alpen. Dit jaar ziet het er vooralsnog heel anders uit. Na een (hogerop) zeer sneeuwrijke winter en lente ligt er eind mei nog bijzonder veel sneeuw in het hooggebergte. Een zegen voor de gletsjers, maar dan moet het de komende maanden evengoed niet te warm worden.

92 van 93 gletsjers in Oostenrijk gekrompen

Eerder dit jaar publiceerde de Oostenrijkse Alpenvereniging in hun jaarlijkse gletsjerbericht over 2022/2023 dat 92 van de 93 gletsjers zich hadden teruggetrokken. Oostenrijks’ beroemdste gletsjer, de Pasterze bij de Grossglockner, was in een jaar tijd 203,5 meter korter geworden. Een negatief record, gevolgd door de Rettenbachferner bij Sölden met een afname van 127 meter.

In Zwitserland was het beeld weinig anders. De Zwitserse gletsjermeetdienst GLAMOS meldde onder andere een afname van het gletsjervolume met 10 procent in twee jaar tijd.

Voorgeschiedenis

Om te bepalen of een gletsjer groeit of smelt is het weer sterk bepalend. De afgelopen jaren waren de ontwikkelingen vooral negatief. De winters verliepen relatief sneeuwarm tot normaal, maar er volgde vaak een hete, lange zomer. Het sneeuwdek dat zich gedurende het winterhalfjaar had opgebouwd, smolt in de zomer zo snel weg dat de gletsjers hartje zomer bloot kwamen te liggen. Dat betekent dat ze hun beschermende (reflecterende) sneeuwdek kwijt waren en het veel donkerdere ijs tevoorschijn kwam. Het verminderde albedo-effect in combinatie met de warme zomerzon zorgde vervolgens voor een versnelde ijsafsmelt.

31 procent meer sneeuw

Dit jaar is de uitgangspositie compleet anders. Het Zwitserse GLAMOS rapporteert nu ver bovengemiddelde hoeveelheden sneeuw. Geextrapoleerd naar alle Zwitserse gletsjers wordt er 31 procent meer wintersneeuw gerapporteerd vergeleken met de periode 2010-2020. De gemiddelde sneeuwhoogte op de Zwitserse gletsjers varieerde van 3 tot 6 meter. Op eenderde van de meetpunten zijn recordwaardes gemeten sinds het begin van de metingen.

Belangrijke bergpassen nog dicht

In het hooggebergte ligt dus veel meer sneeuw dan normaal en bovendien sneeuwt het nog steeds regelmatig. Rogier schreef al over de wandelaars die hier last van hebben en het leidt ertoe dat verschillende bergpassen nog altijd gesloten zijn. Een paar weken geleden had de Stelviopas bijvoorbeeld al open moeten zijn toen de Giro d’Italia zou passeren. Besloten werd om de route flink in te korten. De pas is zojuist opengegaan, maar veel andere passen zijn nog dicht. Denk aan de Timmelsjoch Hochalpenstrasse, de Gavia en de Silvretta Hochalpenstrasse. Houd de status van de bergpassen dus in de gaten als je de komende weken een bergpas over wil.

De zomer bepaalt

De vele sneeuw is goed nieuws voor de gletsjers die de schade dit jaar misschien beperkt weten te houden (of wellicht wat kunnen groeien). Maar, een goede uitgangspositie of niet, of ze dit jaar daadwerkelijk geen ijs verliezen hangt vooral af van het verloop van de zomer. Een hittegolf in juli of augustus laat ook een dik pak sneeuw snel smelten, dus zo’n warme periode kan beter niet te hevig te zijn of te lang duren. Komende herfst kunnen we de voorlopige balans opmaken.